اما و اگرهای خودروهای وارداتی ۱۰ هزار دلاری

فاطمی امین چند روز پیش در مصاحبه ای تلویزیونی حاضر شد و به برخی سوالات پیرامون ابهامات در خصوص واردات خودرو پاسخ داد. وزیر صمت دولت سیزدهم در خصوص آئین نامه واردات گفت که برخی ابهامات این آئین نامه در کمیسیون اقتصاد مطرح شد و این آئین نامه اکنون در صف بررسی هیئت دولت قرار دارد و پس از تصویب تا ۲ الی ۳ ماه آینده می توانیم شاهد ورود خودروهای وارداتی باشیم.

اما شاید مهمترین نکته صحبت های فاطمی امین در خصوص واردات خودروی اقتصادی با کیفیت زیر ۱۰ هزار دلار بود. او با اعلام آغاز مذاکرات در خصوص واردات چنین خودروهایی گفت: تاکید دولت بر ورود خودروهای اقتصادی زیر ۱۰ هزار دلار است که با از رده خارج کردن خودروهایی همچون پژو، سمند و تیبا در سبد محصولات بتوان از این خودروها برای پر کردن جای خالی محصولات قدیمی استفاده کرد و بعد ها بتوان این خودروها را در کشور تولید و مونتاژ کرد.

چنین صحبت هایی نه تنها ابهامات پیرامون موضوع واردات خودرو را برطرف نکرد بلکه موجب تشدید نگرانی برخی از کارشناسان و فعالان این حوزه شد. نگرانی از اینکه وارداتی که می تواند سطح کیفی و کمی تولیدات داخلی را نیز بالا ببرد و در بلند مدت صنعت خودروی کشور را بهبود ببخشد تنها مسکنی شود بر التهابات این روزهای بازار.

در گفت و گو با امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو به بررسی ابعاد و تبعات این دست صحبت ها از سوی وزیر صمت دولت پرداخت.

این کارشناس صنعت خودرو در ابتدا با اشاره به اینکه صحبت های ایشان در خصوص بازار خودرو و واردات به هرقیمتی و فراموشی مبحث تولید و صنعت در کشور نگران کننده است گفت: سرکوب تولید و ادعای کنترل بازار به واسطه آن و صحبت های چندباره در خصوص واردات خودرو و کنترل بازار به این بهانه تنها نشان دهنده فراموشی تولید و عدم وجود برنامه ای مشخص برای توسعه و بهبود تولید در صنعت کشور است.

امیرحسن کاکایی در خصوص شایعات مبنی بر کاهش تعرفه واردات خودروهای اقتصادی و تایید تلویحی آن توسط فاطمی امین گفت: وقتی حرف از واردات به هر قیمتی می زنیم یعنی همین کاهش تعرفه ها. مکانیزم هایی همچون تعرفه، عوارض و مالیات برای کنترل و توسعه کشور و پرداخت هزینه های کشور است و هنگامی که جناب وزیر صحبت از پایین آوردن تعرفه ها می کند به معنی کاهش درآمد های دولت و بخشیدن از جیب بیت المال است. با اینگونه صحبت ها واردات خودرو به کشور نه تنها عاملی برای پیشرفت صنعت در کشور نخواهد بلکه بیشتر نمایشی رسانه ای برای وزارت صمت خواهد بود.

وی همچنین با طرح این سوال که در صورت کاهش تعرفه های واردات، آیا تعرفه قطعه سازان و خودروسازان هم به همان میزان کاهش می یابد گفت: اگر جواب این پرسش خیر باشد که شما با اینکار و با واردات خودرو به هر قیمت تولید کشور را نابود می کنید و حالا اگر جواب پرسش بله باشد، بخش دیگر از درآمدهای دولت را فقط برای واردات خودرو از بین برده اید.

او در ادامه گفت: بخش آسیب پذیر از سیاست های این‌چنینی بخش های مربوط به قطعه سازان و صنایع زنجیره تامین هستند و خودروسازان می توانند با مونتاژکاری به کار خود ادامه دهند و آسیبی نبینند.

اما نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که واردات نه تنها برای تولید کشور مضر نیست بلکه با ایجاد رقابت و دسترسی به تکنولوژی های روز دنیا امری مفید و سودمند برای صنعت خودروی کشور خواهد بود، ولی باید این نکته را در نظر داشت که این واردات اگر کنترل نشود و حساب شده نباشد نه تنها به رشد و ارتقای صنعت کشور نمی انجامد بلکه باعث نابودی آن نیز می شود. 

در صحبت های فاطمی امین به وضوح به خودروهای اروپایی اشاره شد که با وجود تحریم ها اگر مذاکره با این شرکت ها ممکن است سوال اصلی این است که چرا به جای خودرو قطعات و مواداولیه با کیفیت به ما نمی دهند. کاکایی در این خصوص به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: همه ما می دانیم که عمده مشکل صنعت خودروی کشور نرسیدن قطعات یا رسیدن قطعات بی کیفیتی است که با دور زدن تحریم ها هزینه های زیادی بر دوش خودروساز می گذارد و آخر سر هم قطعه با کیفیت به کشور نمی رسد. در زمینه سیاسی واردات خودرو از کشورهای اروپایی کوته بینی است و می توان آن را به شیرینی مسمومی تشبیه کرد که هدف آن نابودی صنعت کشور است. اگر مذاکره با کشورهای اروپایی ممکن است چرا نمی توان با مذاکره از آن ها قطعات و مواد اولیه با کیفیت گرفت؟

مورد بعدی که در صحبت های فاطمی امین به زعم این کارشناس برای صنعت کشور ترسناک بود اعلام شروع مذاکره برای واردات خودرو است. کاکایی در اینباره گفت: مگر دولت باید برای واردات خودرو مذاکره کند و این نشان می دهد که دولت و وزارت صمت به جای تلاش برای بهبود صنعت به خصوص صنعت خودروی کشور به دنبال واردات هستند آن هم به هر قیمتی که نتیجه ای جز نابودی صنعت خودرو کشور در زمانی کوتاه ندارد.

بحث مهم دیگر استفاده از لفظ با کیفیت برای خودروهای اقتصادی ۱۰ هزار دلاری اروپایی است. فاطمی امین و وزارت صمت هرگز پاسخ ندادند که چگونه قرار است خودرویی ۱۰ هزار دلاری در شرایط اقتصادی و تورمی اروپا می تواند کیفیتی مطلوب و فراتر از آنچه در داخل هست داشته باشد. مثال واضح آن هم در خودروهای داخلی کشور فیات ۵۰۰ است که خودرویی ارزان در اروپا به حساب می آید و کیفیتی در حد خودروهای داخلی دارد. چیزی که از این صحبت ها مشخص است در نهایت واردات به یک سری خودروی بی کیفیت چینی و کره ای ختم می شود که هرگز نمی تواند در خط تولید خودروسازان داخلی مونتاژ شوند و اگر هم این مونتاژ امکان پذیر باشد با تمام هزینه های تولید، واردات این خودروها به صرفه تر خواهد بود.

با وجود همه این صحبت ها در خصوص واردات خودرو، انتظار می رفت که جناب وزیر در برنامه تلویزیونی خود از برنامه های خود در مورد صنعت خودرو و اینکه چگونه با واردات خودروی به روز می توان سطح رقابت و در نتیجه سطح کیفی محصولات را بالا برد صحبت کند. برنامه های انقلابی که فاطمی امین در ابتدای دوران وزارتش بارها در خصوص آن صحبت کرد.